ACTUALITEITEN

BURGERSLACHTOFFERS WO I

KUNSTMATIGE BRON VAN DE VRIETSEL

* Burgerslachtoffers in WO I, ook in Lanklaar *

Bijna 100 jaar na het begin van de Eerste Wereldoorlog is er eindelijk duidelijkheid over het aantal Limburgse burgerslachtoffers. Het Rijksarchief in Hasselt en de Limburgse heemkundige kringen deden voor het eerste samen een onderzoek en brengen een boekje uit met de namen van gedode en tot dwangarbeid veroordeelde burgers.

Het initiatief hiervoor kwam van rijksarchivaris Rombout Nijssen. Belangrijkste bron voor dit onderzoek waren de lijsten van de burgerslachtoffers opgemaakt int 1919 en 1923. Deze lijsten gebruikte de regering om een pensioenuitkering toe te kennen aan de nabestaanden. Weduwen en kinderen van overleden soldaten kregen dit al, de wezen kregen een studiebeurs zodat ze verder konden studeren. Ook in Lanklaar zijn er burgerslachtoffers genoteerd.

Tussen 4 augustus 1914 en 11 november 1918 vielen in het totaal 125 burgerslachtoffers. Het exacte aantal kent men niet omdat de definitie van burgerslachtoffer toen anders was dan nu.

Romboud Nijssen kwam dit project voorstellen aan het bestuur van onze kring. Al deze gegevens zijn gebundeld in een boekje, dat de leden van onze kring aangeboden krijgen tijdens de volgende activiteiten.

Dit boekje, 'WO I in Limburg - Gedode en tot dwangarbeid veroordeelde burgers' krijgen de leden van GHK De Vreedsel gratis aangeboden op de eerste activiteit van 2014. Peter Vanbrabant spreekt dan over de emigratie naar de Verenigde Staten van Amerika van de families Haumont. Swartenbroeckx, Lodewick en Croonenbergs in de periode 1875 - 1900.

Terug naar begin

* De Vrietselbeek in Lanklaar heeft een kunstmatige *‘bron’.

Na de commotie rond een bever die in oktober 2013 in het centrum van Lanklaar een dam probeerde op te werpen in de Vrietselbeek en ondertussen is doodgereden op de Rijksweg, leek het interessant om even stil te staan bij onze dorpsbeek.

Voor de uitbating van de koolmijn Limburg-Maas van Eisden begon, bevond de bron van de Vrietselbeek zich in het natuurgebied het Greven. In deze omgeving zijn door De Watergroep – vroeger de Vlaamse Watermaatschappij - een dertigtal putten gegraven met een diepte van 12 tot 21 meter. Zelfs tot op een diepte van 400 meter wordt water opgepompt, alles samen goed voor een productie van 11 miljard liter water per jaar. De beek deed vroeger twee molens draaien, de Vuurmolen in Lanklaar en de Vrietselmolen tussen Stokkem en Dilsen.

Door de mijnverzakkingen kwam de bron lager te liggen dan de middenloop en vloeide het water niet verder naar Lanklaar maar borrelde verder op in het Greven zodat Eisden dreigde te overstromen.

Dat overtollige bronwater werd en wordt nog steeds overgepompt in de Zuid-Willemsvaart. Omdat de Vrietselbeek geen voeding meer kreeg en dreigde droog te staan, moest er voor wateraanvoer gezorgd worden. Iets verderop in de richting van Lanklaar bouwde de koolmijn Limburg-Maas een duiker in de kanaaldijk, op een honderdtal meter van de historische site ‘Sint Jan int Sant’.

Doorheen deze buis vloeit er nu water van het kanaal terug in de beek, die van hieruit verder stroomt door Lanklaar naar Dilsen toe. Momenteel is de omgeving van dit aftappunt overwoekerd door struiken en is de nieuwe ‘bron’ van de beek moeilijk te vinden.